In de Heuvel te Eindhoven heeft de Poëzieclub Eindhoven zijn podium mogen inrichten voor een, vanwege coronamaatregelen, beperkt aantal dichters en toehoorders. De ruimte waar voorheen DIDI was ondergebracht, houdt VDLART een schitterende expositie ‘100 Jaar schilderkunst in Eindhoven’ t/m 31 december 2020.
Auteur: Jacques Smeets
Over de muur
Het is alweer 30 jaar geleden dat de Muur tussen West- en Oost Duitsland werd neergehaald en beide Duitslanden één werden.
Zouden alle wonden genezen zijn, alles sporen van de Stasi uitgewist, de verstandhouding tussen de twee tot op het bot verdeelde volken hersteld?
Zaterdag, 3 oktober 2020, dag van de Duitse eenheid. Ik word diep geraakt door een foto-expositie in het MFC De Grous te Stein van fotograaf/kunstenaar Fons Verhoeve uit Stein over de voormalige DDR anno 1988, een jaar vóór de val van de muur. De expositie werd mede georganiseerd en samengesteld door Jack Bervoets en Petra van het DDR Museum Limburg. De expositie loopt nog t/m 25 oktober 2020.
Klein Orkest met Harrie Jekkers speelde in 1984 voor het eerst het lied ‘Over de Muur’. Toen kon men niet bevroeden dat 5 jaar later de muur zou vallen. Klik hier voor het lied ‘Overf de Muur’
De oude vrouw en de kleine jongen op de foto, woonden in 1988 in de Duitse stad Bautsen, vlak achter de muur aan de DDR-kant. Zij leefden toen a.h.w. op het keerpunt van de geschiedenis. Na mijn bezoek aan de indrukwekkende expositie schreef ik er op 3 oktober 2020 het volgende gedicht bij.
Jong en oud
kom maar op wereld, ik ga de uitdaging aan
nog even, dan ontdek ik de nieuwe wereld
aan de andere kant van de hoge muur
waaroverheen ik nog nooit heb gekeken
naar het onbekende rijke westen
het onkruid gewied, de stoep geveegd
eventjes op de bank om op adem te komen
het leven was hard en moeilijk
aan de oostkant van de hoge muur
voor haar is het westen een onbekende wereld
in Bautsen kabbelt het leven in 1988 voort
de levendigheid is er uitgehaald door het regime
jarenlang onder de knoet gehouden
de dictator had zijn leger verklikkers
altijd achter de hand maar wel vóór zijn muur
gedroomd werd er veel door jong en oud
over hoe het daar zou zijn, zo ver buiten bereik
soms sijpelden berichtjes door over rijkdom
aan deze kant van de muur pure armoede
altijd geketend aan verraad en doodsangst
haar verweerde gezicht getekend door jaarringen
verraad hard labeur zonder uitzicht op een beter leven
maar er is onrust in het land en onder de leiders
het westen dringt zich op aan het oosten
jong en oud kijken reikhalzend over de muur
zou zij ooit een blik mogen werpen in een een modeblad
zij had daar zo graag in willen verdwalen
in een wereld van schoonheid, kleding en parfum
een diepe zucht verlaat haar vermoeide mond
wellicht een van haar laatste ademteugen
voor de jongen is er hoop op toekomst
in een andere wereld van mooie auto’s
van muziek, literatuur, film en cultuur
nieuw onderwijs over verre landen
zoals hij die alleen in zijn dromen kent
in de verre verte klinkt een lied over een duif
onbekommerd over de muur vliegend om
dan eens in het westen en dan eens in het oosten willen zijn
hij haalt diep adem en kijkt hoopvol vooruit
het geluid van beitels in beton bereiken zijn oren
Foto’s: © Fons Verhoeve Stein
Tekst: © Jacques Smeets Elsloo
Op zoek naar eenheid
hoog in de ijle lucht
tussen verwaaide wolken
op weg naar verlichting
chaos in de groep
nog geen eenheid
is iedereen erbij?
de vogels zijn happy
vrij om te vliegen
waar ze het liefst zijn
storm verstoorde de vlucht
leidde even tot chaos
hergroeperen is aan de orde
kon de mens dat maar
zo naar elkaar omzien
zich samenpakken na onrust
een virus is maar een virus
zoekt zijn toevlucht bij de mens
zonder aanzien des persoon
deskundigen staan in de rij
om ons bij te staan in deze chaos
de mens is ongehoorzaam
wat er ook wordt bedacht
hoe lang er wordt overlegd
de mens vindt niet de rust
de vogels schikken zich
als vanzelfsprekend in de groep
communiceren als vogels
zij vinden hun weg vanzelf
de mens is constant op zoek
naar een hechte eenheid
wat voor deze vlucht vogels
hartstikke natuurlijk is
blijkt voor de mens ondoenlijk
Foto: © 2020Ruud Verhoeven Gulpen
Tekst: © 2020Jacques Smeets
Recensie Uit mijn Hoofd In mijn Hart
Een bijzonder boek van Selena Coumans uit het Nederlandse Stein. Ik zeg bijzonder, omdat zij vooraf vragen stelt, heel veel vragen, aan en over zichzelf, waarom de dingen gebeuren zoals ze gebeuren. Over leed en vreugde, over liefde en verantwoordelijkheid, over zelfkennis, over loslaten en vasthouden, over vergeven. Iets wat ik zelf al tientallen jaren doe. Als je geen vragen stelt, krijg je geen antwoorden.
Beroepseer en hufterigheid
Dienstbaar en waakzaam is het motto van de Nederlandse politie. Het zou met evenveel betekenis van toepassing kunnen zijn op ambulancepersoneel, de brandweer, artsen of geestelijken. Dienstbaar zijn voor en waken over de veiligheid van de burger. De mens waakt over en zorgt voor de mens, dat is pas echte naastenliefde.
Mooie woorden, maar als je zelf in zo’n beroepswereld leeft en werkt, ga je er wel eens aan twijfelen. Niet zozeer aan de diepe betekenis, maar wel aan de praktische toepassing van dat motto in jouw werk. Elke beroepstak zal haar motto op een eigen manier in de praktijk uitwerken. Over naastenliefde wordt niet zo openlijk gerept, dat is voor geloof en kerk. In onze politiewereld gaat het vaak om beroepseer, terwijl we net zo goed kunnen spreken over beroepszeer.
Code oranje
Twee jaar geleden zaten we midden in een langdurige hittegolf. Zomerkruinen van bomen veranderden in augustus in prachtige herfstkleuren. De kleur groen van het gras week voor geel en dor. Ook toen al zond het KNMI waarschuwingen uit middels coderingen (geel/oranje/rood).
Op die dag maakte kunstenaar/fotograaf Fons Verhoeve uit Stein bijgaande foto van een oude man, die zich niet meer zo druk maakte over de coderingen. Hij had al heel wat hittegolven in zijn leven meegemaakt. Ik schreef er toen een gedicht bij. Nu is het 9 augustus 2020 en zitten we opnieuw in een hittegolf. De zoveelste binnen een paar jaar tijd. En ook nu schrijf ik er een gedicht bij.
De jongste generaties van nu staan aan de vooravond van veel meer hittegolven, stortbuien, stormen. Kortom: van extreem weer. Zij zullen niet meer opkijken van temperaturen boven de 35 graden. Deze generaties zullen veranderingen teweeg moeten brengen om ervoor te zorgen dat zij minder last krijgen van wat de oudere generaties hebben veroorzaakt.
Of dat lukt? De tijd zal het leren.
Code oranje
heel wat jaren op de kerfstok
negentig om precies te zijn
zoveel natuurlijk geel op 7 augustus 2018
had deze mens nooit gezien
bomen verkeren in herfststemming
veel te vroeg, volgens de mens
de bomen deert het niet
het is de mens die in paniek raakt
paniek is nergens voor nodig
de mens registreert sedert een eeuw
zolang als deze mens op de bank heeft geleefd
records werden veelvuldig gebroken
elders op de wereld is het erger
zoals alles erger is elders
de weergoden lachen ons uit
jullie coderen er maar op los
wat is nu een eeuw in het bestaan van de aarde?
weergoden zijn er sinds mensenheugenis
om te waarschuwen en te duiden
de Goden zijn tv-mensen geworden
zij spreken verwachtingen uit
voorspellen ons het weer voor morgen
wij raken eraan gewend, steeds meer
zoals wij ook aan hitte en droogte wennen
voor de man op de bank zal het een zorg zijn
hij is bij code rood gearriveerd
zijn levenseinde is immers in zicht
deze code is onomkeerbaar
hoge druk en lage druk
zijn met elkaar verbonden
zoals generaties samen bestaan
het zijn de codes van ons leven
de mens begrijpt niet dat het weer
samenhangt met zijn leven
met zijn denken en voelen
hoe hij zich gedraagt in de natuur
geef je zintuigen de kost
wees alert op de betekenis
van code geel, oranje en rood
en hou van de natuur waarin wij leven.
© Tekst: Jacques Smeets 2020
© Foto: Fons Verhoeve Stein
In het licht van de lantaarn
In het licht van de lantaarn
hier lig ik dan, open en bloot
meedogenloos op straat gezet
rond een lantaarnpaal gedrapeerd
in het licht van de lantaarn
heb ik mij neergelegd
in liefde met elkaar verbonden
niemand die zich over mij ontfermt
kan ook niet want wat te doen
met deze roerloze lantaarnpaal
was het een grap of vandalisme
of wilde iemand een signaal afgeven
zonder pijnlijke woorden te gebruiken
Venus straalt haar warme liefde
over dit vreemde tafereel
even meen ik een knipoog te zien
erotische gedachten verdwijnen
in de kille vroege ochtendlucht
ik laat een krant in de bus vallen
met een geruststellende glimlach
neem ik afscheid van fiets en paal
gun beide een liefdevol samenzijn
tot morgenochtend, mompel ik zachtjes
dan zal ik jullie opnieuw groeten
en jullie nog meer liefde toewensen
Tekst en foto: © Jacques Smeets 2017
Vriend en helper
Deze afbeelding geeft pijnlijk duidelijk weer hoe de politie, m.n. de ME, er vandaag de dag soms voor staat als het aankomt op haar taak om de orde te handhaven tegen raddraaiers, hooligans, activisten en demonstranten. Beschimpt, bespuugd en bekogeld met allerlei voorwerpen, met verfbommen beklad, teruggetrokken tot dichtbij de veilige zone voor de grote ME-bussen.
Het kan natuurlijk ook anders, het zál ook anders moeten, anders is het snel gedaan met onze rust, vrijheid en veiligheid binnen de publieke domeinen. De tijd, dat de politie je vriend en helper was, is definitief voorbij, alhoewel ik al die tijd heb getwijfeld aan de status van ‘vriend’, bedacht door mensen die nooit in zo’n positie terecht zijn gekomen, laat staan, deze hebben benaderd.
vriend en helper
de politie, daar kan je op rekenen
altijd en overal, vooral in noodgeval
niet altijd natuurlijk, maar wel soms
als de nood echt aan de man of vrouw is
geen uniform is meer heilig
althans volgens Fluitsma & Van Tijn
15 miljoen mensen die laat je in hun waarde
de politie niet, die besmeur en bekogel je
het uniform in een regenboog van verf
ontheiligd door een stelletje malloten
zij hebben lak aan orde en gezag
anarchie is het nieuwe toverwoord
van het schild gehaald door de meute
het schild biedt slechts bescherming
tegen zoveel vernedering en belediging
de politiek volgt het van een afstand
vooral niet te dichtbij, te gevaarlijk
rondvliegend materiaal en straatmeubilair
niet vanwege een storm losgeslagen
maar gegooid door losgeslagen gepeupel
de politie, daar kan je op rekenen
als je wilt vechten, zijn ze er altijd
Fluitsma en Van Tijn zijn nergens te bekennen
hun lied klinkt vrolijk door de radio
de vriend en helper is verworden tot
een blikvanger, het vangnet voor puin
de vriend was bedacht door mensen
die nooit in de frontlinie stonden.
Foto: © Coco Bergholm (Affenfaust Galery te Hamburg)
Tekst::© 2020 Jacques Smeets
Informatie over de afbeelding welke de titel draagt: Color Bomb:
Na enig speurwerk door mijn zoon Ronald kwam hij erachter dat de afbeelding een kunstwerk is van Coco Bergholm (Affenfaust Galery te Hamburg).
Beschrijving van dit werk op de website van Galery Affenfaust:
‘Het werk draagt de titel “Colour Bomb” en het laat een groep politieagenten zien die beschermende kleding draagt en zichzelf bedekt met verdedigingschilden tegen rondvliegende voorwerpen en kleurbommen. De kleurvlekken op hun schilden vormen een contrast met de zwarte politie-uitrusting, die een de-individualiserend effect heeft: door de helm, vizier, gewrichtsbeschermers, veiligheidsschoenen en kogelvest wordt elk kenmerk van de individuele persoonlijkheid gecamoufleerd. De beschermende uitrusting functioneert als een gesloten, gezaghebbende schaal; als een oppervlak dat elk zicht naar binnen ontkent. In hoeverre kan zo’n minimale visuele wijziging op dat oppervlak van een uitvoerend staatsorgaan al worden beschouwd als een politieke of artistieke interventie? En wie beschermt wie eigenlijk tegen wie?’
Mooie en diepzinnige beschrijving welke uiteraard ook van toepassing is op onze Nederlandse politiemannen en -vrouwen in ME-groepsverband.
Here is the English version of the poem:
friend and helper
the police, you can count on that
anytime, anywhere, especially in an emergency
not always of course, but sometimes
when the need is really man or woman
no uniform is holy anymore
at least according to Fluitsma & Van Tijn
15 million people who let you in their value
not the police, you smear and throw at you
the uniform in a rainbow of paint
desecrated by a bunch of madmen
they have lacquer order and authority
anarchy is the new magic word
taken off the shield by the mob
the shield only provides protection
against so much humiliation and insult
politics follows it from a distance
especially not too close, too dangerous
flying material and street furniture
not beaten because of a storm
but thrown by rioting mob
the police, you can count on that
if you want to fight, they are always there
Fluitsma and Van Tijn are nowhere to be seen
their song sounds happy on the radio
the friend and helper has become
an eye-catcher, the safety net for debris
the friend was invented by people
who were never on the frontline.
Photo: © Coco Bergholm (Galery Affenfaust Hamburg)
Text :: © 2020 Jacques Smeets
De zaak Ronald V.
Dit boek van Jim de Koning beschrijft de gebeurtenissen voor, tijdens en na het moment dat politieagent Ronald V. in de uitoefening van zijn beroep, het dienstpistool trok, een schot loste en daarbij de bijrijder in een vluchtauto verwondde. Het beschrijft verder de aanloop naar een rechtszaak, welke tegen hem was aangespannen door de gewond geraakte bijrijder, de veroordeling tot 2 jaar onvoorwaardelijke gevangenisstraf en het hoger beroep. Daar oordeelde het Gerechtshof dat Ronald V. uit noodweer had gehandeld en dat hij ontslagen werd van rechtsvervolging.
Dat klinkt allemaal erg zakelijk. Enerzijds gaat dit boek ook over de zakelijke, technische en juridische gang van zaken rondom deze zaak. Anderzijds heeft de auteur, na diverse uitgebreide contacten met Ronald V. kans gezien om de emotionele beleving van deze omvangrijke gebeurtenis op een zeer indringende en soms op een ontroerende manier in dit bijzonder goed geschreven boek onder woorden te brengen.
Lees verder →
Bloedstollend
bloedstollend
in de levensader stroomt het bloed
zolang het hart klopt in mijn lijf
met de stroming mee op zoek naar
de bron van energie en levensvreugde
zolang het bloed stroomt is er leven
soms is de noodzaak er om
buiten de lijntjes te kleuren
om uit die constante stroming
te stappen en op zoek te gaan
naar andere vertakkingen
kunstzinnige ideeën tonen zich
spontaan en zonder beletsel
de kunstenaar kent geen grenzen
kunst kiest z’n eigenzinnige weg
aangemoedigd door zijn schepper
in zijn vlucht werpt de vogel
een scherpe blik op deze ader
met zijn rode bloedkoralen
aan de oevers van de levenslijn
waarmee hij zich verbonden voelt
en ik, als beschouwer van dit
kleurrijke tafereel waarvan de
naam, naar verluidt, Mus-Lukt is,
raak verward door de details
zij vormen samen een detail
van een bijzonder kunstwerk
een bronzen vogel, gecreëerd
door zijn levende schepper
onzichtbaar maar toch aanwezig
in dit bloedstollend fragment
ik klamp mij vast aan deze levenslijn
een puur natuurlijke verbinding
vastgelegd door de kunstenaar
in dit object, bloedstollend mooi
dit landschap met gestold bloed
Kunstobject: © 2020 Leny Franken
Tekst: © 2020 Jacques Smeets