Ontmoeting
Het gedichtje ‘Hangmat’ van Helena Berner Schwanen uit Zwitserland herinnerde mij aan de hangmat die in de tuin van een van mijn jongere broers, achter zijn huis in Oud-Geleen hing. Daar kon je heerlijk wegdromen en mijmeren over het verleden omdat dit de tuin achter de woning is waar wij als kind opgroeiden en volwassen werden.
Ontmoeting
meer dan zeventig jaar geleden
in het huis achter het spoor
ontmoetten zaadcel en eicel
elkaar in een conceptie van liefde
het gevolg van dit treffen
zijn op dit very moment deze
poëtische mijmeringen
ik had nog niet het besef
in welk nest ik terechtkwam
en hoe mijn omgeving eruit zag
er bleken zich reeds vijf
soortgelijke ontmoetingen
te hebben voorgedaan en er
zouden er nog vijf volgen
ruim zeventig jaar later
wandel ik al kuierend
over het uitgelopen tuinpad
van ouders en kroost
hun sporen zijn onuitwisbaar
achtergebleven in de tuin
van het huis achter het spoor
een van de elf loten aan
de ouderlijke levensboom
ontfermde zich over huis en tuin
zodat de plek van terugkeer
in de tijd van vroeger
in leven blijft voor allen
die hier het levenslicht zagen
over zeventig jaar zijn de
ontelbare herinneringen
vervaagd of verdwenen
misschien staan er dan nog
een paar oude rotsvaste bomen
houden zij herinneringen vast
totdat ook zij zijn gestorven
maar nu, terwijl ik mijmerend
door de levenstuin kuier
kijk ik met een teder gevoel
naar de hangmat die zich
stevig vastklampt aan twee bomen
ik zink in de hangmat en sluit
vervuld van liefde mijn ogen
Tekst: ©Jacques Smeets
Foto: ©Nic Smeets
Pluisje
de paardenbloem heeft
zijn gele tooi afgeworpen
zich ontdaan van haar
felle kleur
de bloem maakte plaats
voor de bol met pluisjes
nog eventjes opwarmen
voordat de zon achter de
horizon kruipt
over het groene weiland
af en toe een pluisje
meevoerend naar
verre oorden
pluisje voelt zich vrij
is los van de knop
valt zomaar ergens
op de aarde en
rust uit
niemand die er om maalt
de natuur doet zijn werk
pluisje wortelt zich
stevig in de aarde
en ontkiemt
Tekst: ©Jacques Smeets (03-05-23)
Foto: © Josine Jansen (Grathem)
Lelijk eendje?
ontstaat er een verhaal
over een verdwenen eend
hoe je het wendt of keert
ooit was dit een gewild
en geliefd object
het kwam overal terecht
zolang er zich maar iemand
om bekommerde
opeens was er die stilte
geen gewaggel meer
in de straat
wat was er aan de hand
met die verdwenen
kwakende eend
totdat opeens iemand
zich verschrikt afvroeg:
waar is mijn lelijk eendje?
Tekst: © Jacques Smeets (17-05-23)
Schaapachtig
Schaapachtig
wij zijn niet dom en ook niet lam
schaapachtig zijn wij, gewoon geschapen
door de natuur waarmee wij één zijn
binnenkort ga ik als nummer 38
onder de schaar van de coiffeur
maar eerst zal ik lammeren werpen
wij tweeën gaan ervoor zorgen
dat zij onbezorgd opgroeien
om warmte te schenken aan de mens
uiteindelijk als een mals stukje vlees
op het bordje belanden van de carnivoor
voor ons maakt het niet uit
wij weten immers niet beter
dat wij slechts dienen voor de mens
om hen te kleden en te voeren
maar goed dat wij niet denken zoals jullie
wij zouden niet als eerste over de dam lopen
maar zouden jullie voor ons uit jagen
om aan de andere kant van de dam
tot het besef te komen dat de slimste
soort nooit beter is dan de domste
stel je voor dat wij het voor het zeggen hadden
wij zouden jullie helemaal kaal scheren
met pek insmeren en vol veren plakken
wij zouden dan wel begrijpen
dat wij niet alleen leven om jullie te dienen
maar ook voor onszelf kunnen zorgen
waarom kijk je nu zo verbaasd naar ons
stel jij je eindelijk de vraag:
wie is er nu schaapachtig?
Foto: © Ronald Smeets Geleen
Tekst: © Jacques Smeets Elsloo
Schaduwspel
Schaduwspel
niet de schaduw speelt
hier een hoofdrol
het is het licht dat zorgt
voor de serene sfeer
in dit tafereel
de drie beelden vormen
een spiritueel rustpunt
de beuken zijn de
stoere poortwachters
in het schaduwspel
drie lindebomen geven
de nodige rugdekking
aan de heiligen in de
door mensen uitgehakte
nissen uit de mergel
de zon verlicht het
tafereel tot een spektakel
schaduwtongen kruipen
langs de bomen over
de grond dichterbij
de legende van de boze
geest Rupert die angst
zaaide onder de paarden
komt hier tot leven of is het
het licht verjaagt de angst
wees niet bang voor het
schaduwspel, jij kan veilig
de rivier oversteken
het tafereel stelt gerust
Beestenboel
Een, twee, drie (Take this Waltz)
Een, twee, drie…
(Take this waltz)
de vogel op de draad
zingt z’n eigen lied
de worm aan de haak
probeert vrij te komen
uit de hemel valt een stem
sluit vriendschap met die
van de man op de planken
de cohesie is een feit
liedjes worden geboren
ik neem ze in m’n armen
wieg ze en koester ze
als pasgeboren baby’s
plots verandert de ambiance
soldaten marcheren in gelijke
tred naar het front en vechten
een heldhaftige dood tegemoet
muziek klinkt in het kamp
gedwongen gespeeld, dat wel
dansend naar het eind van de liefde
mensen lopen de dood tegemoet
het gebed schreeuwt om troost
uw wil geschiede, het is uw wil
wees gerust, ooit is er vrede
in de wereld en in het hart
in het hotel gaat het leven
z’n dagelijks gangetje
verliefden ontmoeten elkaar
hebben elkaar nodig, of niet
de liedjes leggen zich teder
aan mijn ritmisch tikkende
voeten, ik raap ze op en
vorm ze samen tot dit gedicht.
halleluja
© Jacques Smeets (13-02-2023)
Aanvulling:
Liedjes van Cohen zijn zeer wel bekend binnen mijn generatie. Ik groeide er mee op, zonder dat ik er een echte fan van werd. Door de jaren heen vonden ze echter ergens in mijn geheugen een vaste plaats. Toen ik op zondag, 12 februari 2023 in het Theater Landgraaf getuige was van de vertolking van vele nummers van Leonard Cohen door Bert van den Bergh, samen met Tessa Kersten en de band, kwam alles bovendrijven uit mijn geheugen. Ik kon de liedjes bijna allemaal in mezelf meezingen of neuriën.
Avelanche (klik op deze link om dit lied te beluisteren).
Na dit schitterende optreden verdween de muziek niet meer uit mijn hoofd en toen ik de volgende ochtend, na een korte rusteloze nacht, om 04:00 uur op stond om mijn dagelijkse krantenwijk te lopen, spookten allerlei woorden en korte poëtische zinnetjes door mijn hoofd. Toen ik terugkwam van mijn ronde, nam ik een blocknote en een pen ter hand en schreef een aantal van die gedachten op. Daarna kon ik met een rustig gevoel weer terug naar bed.
In de loop van de dag schreef ik dit gedicht, stuurde het naar Bert van den Berg om hem en zijn band hiermee te bedanken en vooral eer te bewijzen voor hun meer dan voortreffelijke optreden en ik kreeg van hem de volgende reactie terug:
Hoi Jacques,
Ik heb het gedicht in alle rust in mij op kunnen nemen, zonder de stoor-factoren van de dag.
Het is mooi Jacques, heel mooi vind ik.
Het geeft een prachtig beeld van wat een optreden van ons is. Je tipt een paar punten uit ons optreden aan die een goed beeld geven van wat een heel optreden is. Het mij meest pakkende stuk uit je mooie gedicht is: uit de hemel valt een stem sluit vriendschap met die van de man op de planken de cohesie is een feit. Mooi verwoord en gevonden.
Heel veel dank voor je mail en natuurlijk heb je alle vrijheid om je gedicht te publiceren en ben ik trots dat wij de aanleiding en inspiratie waren voor de prachtige woorden die je ook prachtig bij elkaar gezet hebt.
Met vriendelijke groet
Bert
Leven voor de kunst
Recent werd ik uitgenodigd voor de première van de documentaire ‘Leven voor de Kunst’ van Maurice Nijsten, over het leven en werken van beeldend kunstenaar Slavko Dujic uit Landgraaf.
Voor meer info over de docu kijk op: https://l1.nl/limburg-doc-slavko-dujic-leven-voor-de…/
Hier zijn nog een paar sculpturen van Slavko, die de verschrikkingen van oorlog en b.v. ook van MeToo en onderdrukking van de vrouw uitbeelden. Zij hebben betrekking op het onderstaand gedicht dat ik erover schreef
Leven voor de kunst
doodse stilte in de zaal
mijn hart maakt een sprongetje
de docu over de kunstenaar
begint en er klinkt muziek
lieflijke klanken zijn het
maar dat is slechts schijn
achter de klanken van muziek
en koor schuilt diepe emotie
de kunstenaar vertelt over hoe
hij innerlijk verscheurd werd
door die onmenselijke oorlog
de oorlog die zovéél verscheurde
vallen vlucht hij met familie
en hun hebben en houden
naar hopelijk veiliger oordenzijn hoofd en lijf vol met
doodsangst,vlucht hij in paniek
naar een ander, onbekend land
ver weg van huis en haardhij vertelt over zijn leven
voor de kunst en hoe hij de
verschrikkingen uit zijn lijf
en leden probeert te verjagen
nare dromen die verder reiken
dan een mens kan denken
de verf druipt over het doek
als rivieren van bloed
op zoek naar warmte en
genegenheid versus de kilte
van de afwijzing door de ander
hij zoekt in de natuur verder
hij hakt, zaagt, slijpt in de
boomstam waar Adam en Eva
tevoorschijn komen alsof
ze er altijd in hebben gezeten
de vluchteling verschijnt
uit het niets in een houten jas
daaronder de rugzak met
wat rest van zijn leven
de kunstenaar werkt de oorlog
uit zijn diep getroffen geest
verjaagt het monster dat
de menselijkheid verslond
oorlog krijgt een gezicht
het monster trekt zich terug
uit zijn geest, toch zal
oorlog er altijd zijn
hij leeft verder met zijn lief
vreedzaam, hand in hand
zijn leven met haar deelt hij
liefdevol met dat van de kunst
de muziek verstomt
het koor valt stil
het doek valt maar kunst
blijft leven, voor altijd
Tekst: ©Jacques Smeets (27-01-2023)
Windhaan
Windhaan
kromgebogen over het stuur
fiets ik door de donkere straten
op weg naar mijn opdracht
als de mens wakker wordt
grijpt hij op de tast naar
de krant vol met oud nieuws
ik worstel mij van de ene
brievenbus naar de andere
de wind heeft andere plannen
hij wil me terugduwen naar
mijn oorsprong, ik verzet me
met volle kracht daartegen
de windhaan op de kerktoren
lacht mij uit als ik passeer
hij laat zich gewoon meevoeren
op de grillen van windkracht 7
mijn jaloerse blik brengt hem
niet uit zijn dagelijkse rol
de haan kruipt achter de
de dreigende wolken vandaan
hij doet z’n uiterste best
om zich te tonen aan de
fietser die kromgebogen
over het stuur verder ploegt
alsof hij mij wil zeggen
laat je niet afremmen door
de onstuimige wind
zodra jij klaar bent
heb je de wind in de rug
en kruip je weer in je bedje
© Tekst: Jacques Smeets (04-01-2023