Interview door Wilbert Smeets 21 maart 2025

Hier is het gehele interview van de ontmoeting met Wilbert Smeets (Wilbert en de Wereld) in de studio van de Stichting Out of the Box TV in Born.

Klik hier voor het interview

Het vergt wel wat tijd om het in z’n geheel te beluisteren, maar dan heb je wel een verhaal over het leven van een oud-politieman, die zich in het najaar van zijn leven ontpopte tot een dichter.
Over het leven van de politieman is het boek De Blauwe Diender nog steeds te koop in boekhandels en online, maar ook nog bij mij persoonlijk. Het is ook als e-book en als luisterboek te downloaden. Voor meer info hierover verwijs ik graag naar mijn website www.deblauwediender.nl
Van de twee gedichtenbundels is er nog slechts een beperkt exemplaren te koop, ook bij mij persoonlijk.
Overigens staan er heel wat gedichten uit de bundels eveneens op mijn websites. Zowel op die van de Blauwe Diender, als www.dichterbijhetleven.nl
Het interview is ook te zien op de volgende podcast kanalen:
Wilbert en de Wereld is ook beschikbaar als podcast:
Veel luisterplezier gewenst.

Gastspreker VISTA College Sittard

Op 27 januari 2025 was ik als gastspreker aanwezig in een drietal lessen Beeldende Kunst van de afd. Media in het Vista College te Sittard. Uitgenodigd door stagiaire Marit Nellissen om twee keer iets te vertellen over de dichtkunst, over m’n eigen werk en hoe ik daartoe kwam. De leerlingen (jong volwassenen tussen 16 en 23 jaar)) reageerden erg enthousiast en gingen na mijn introductie en voordrachten schilderen. Eerder hadden zij allemaal een gedicht geschreven en op basis daarvan en wat ik had voorgedragen en verteld begonnen zij abstract te schilderen. Heel mooi om te zien wat daar allemaal naar buiten kwam.

Na de tweede sessie werd mij door Marit en ook door haar begeleidster, tevens docent Esther gevraagd of ik ook nog een derde sessie wilde doen. Men zei diep onder de indruk te zijn hoe ik het deed en dat mijn houding, gedrag en voordrachten een grote bijdrage leverden aan de motivatie van de leerlingen om er iets moois van te maken. Na zulke complimenten kon ik natuurlijk geen nee zeggen en dus volgde in de middag nog een sessie.

Kort samengevat kan ik zeggen dat ik zeer onder de indruk ben wat de leerlingen deden en creëerden. Er volgden vele korte en iets langere gesprekken met de leerlingen, over en weer bleek er groot respect te zijn.
De studenten toonden hun werk aan elkaar en sommigen gaven er een korte toelichting bij. Ik was diep onder de indruk over de creaties, over hun onderliggende verhalen, over hun gedachten en gevoelens, dat zij deze wilden en durfden te uiten.
Het was een enerverende en inspirerende ervaring.

Ik beloofde de studenten dat ik over deze lessen een gedicht zou schrijven.

gekwetter

terwijl buiten de vogels
druk in de weer zijn
en de zon schijnt

stroomt het klaslokaal vol
met jong volwassenen
ordeloos en druk

eerder al vormden woorden
uit hun hoofden zich
tot gedichten

de woorden roeren zich niet
wachten geduldig totdat
ze worden gelezen

ontstaan uit onrust of fantasie
of uit het diepste gevoel
van bewogen harten

levens transformeren tot schilderij
liefdevol of gehaat maar
bovenal eerlijk

zo zijn levens van de wieg
tot aan de dood blijven
ze in leven

het raakt mij als toeschouwer en
als de poëet die zojuist zijn
hart voelde kloppen

de stilte valt en buiten klinkt
het gekwetter van de
vogels in de zon

©Jacques Smeets (27-01-25)

 

Leven voor de kunst

Recent werd ik uitgenodigd voor de première van de documentaire ‘Leven voor de Kunst’ van Maurice Nijsten, over het leven en werken van beeldend kunstenaar Slavko Dujic uit Landgraaf.

Ik leerde deze man een aantal jaar geleden kennen tijdens de kunstmanifestatie Overmunthe in de Terpkerk te Urmond. Hij maakte toen al een hele diep indruk op mij met zijn bijzondere kunstwerken. Die vertelden het verhaal over en verwerking van de Balkanoorlog. Slavko was deze in 1992 ontvlucht en kwam uiteindelijk in Nederland (Landgraaf) terecht.
In zijn atelier gaf hij de oorlog en zijn trauma’s een gezicht.

Voor meer info over de docu kijk op: https://l1.nl/limburg-doc-slavko-dujic-leven-voor-de…/

Hier zijn nog een paar sculpturen van Slavko, die de verschrikkingen van oorlog en b.v. ook van MeToo en onderdrukking van de vrouw uitbeelden.  Zij hebben betrekking op het onderstaand gedicht dat ik erover schreef

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Leven voor de kunst

doodse stilte in de zaal
mijn hart maakt een sprongetje
de docu over de kunstenaar
begint en er klinkt muziek

lieflijke klanken zijn het
maar dat is slechts schijn
achter de klanken van muziek
en koor schuilt diepe emotie

de kunstenaar vertelt over hoe
hij innerlijk verscheurd werd
door die onmenselijke oorlog
de oorlog die zovéél verscheurde

terwijl bommen om hem heen
vallen vlucht hij met familie
en hun hebben en houden
naar hopelijk veiliger oordenzijn hoofd en lijf vol met
doodsangst,vlucht hij in paniek
naar een ander, onbekend land
ver weg van huis en haardhij vertelt over zijn leven
voor de kunst en hoe hij de
verschrikkingen uit zijn lijf
en leden probeert te verjagen

nare dromen die verder reiken
dan een mens kan denken
de verf druipt over het doek
als rivieren van bloed

op zoek naar warmte en
genegenheid versus de kilte
van de afwijzing door de ander
hij zoekt in de natuur verder

hij hakt, zaagt, slijpt in de
boomstam waar Adam en Eva
tevoorschijn komen alsof
ze er altijd in hebben gezeten

de vluchteling verschijnt
uit het niets in een houten jas
daaronder de rugzak met
wat rest van zijn leven

de kunstenaar werkt de oorlog
uit zijn diep getroffen geest
verjaagt het monster dat
de menselijkheid verslond

oorlog krijgt een gezicht
het monster trekt zich terug
uit zijn geest, toch zal
oorlog er altijd zijn

hij leeft verder met zijn lief
vreedzaam, hand in hand
zijn leven met haar deelt hij
liefdevol met dat van de kunst

de muziek verstomt
het koor valt stil
het doek valt maar kunst
blijft leven, voor altijd

Tekst: ©Jacques Smeets (27-01-2023)

Schilderij, beelden en foto’s: ©Slavko Dujic (Landgraaf)

Met Chris van Dam aan de lunch

Met Chris van Dam in Brasserie Abshoven.

Chris wilde graag een exemplaar van mijn dichtbundel ‘Dichterbij het leven en de dood’ persoonlijk uit mijn handen ontvangen en kwam daarvoor over van Den Haag naar Munstergeleen.

Het was een gezellige bijeenkomst in de brasserie Abshoven waar wij genoten van een lekkere lunch. De brasserie is gevestigd in een oude gerenoveerde kloosterkerk. De menukaart droeg de zeer toepasselijke titel ‘Het Heilig Boek’. Dat pas wel in het leven van een CDAér.
Bij het zien van de bundel raakte Chris direct onder de indruk van de uitvoering. Hij verzocht mij ter plekke om een door mij gekozen gedicht uit de bundel aan  hem voor te dragen. Dat deed ik uiteraard met veel plezier.

Chris leerde ik een jaar of 6 geleden persoonlijk kennen. in het debatcentrum De Balie, waar ik getuige was van een verkiezingsdebat in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2017. Chris deed mee aan het debat namens het CDA.
Opeens kwam Chris naast mij zitten op de publieke tribune, gaf mij een hand, stelde zich voor en zei dat hij graag, puur uit interesse, nader kennis wilde maken met de ‘blauwe diender’ over wie hij al het e.e.a. had gehoord en gelezen.
Chris was voorheen politieman, OvJ en plv HovJ en nu was de kans groot dat hij Kamerlid zou worden. Dat werd hij ook.
Enige tijd later kwam Chris voor het eerst bij ons thuis in Elsloo (L.) op bezoek om een exemplaar van mijn boek De Blauwe Diender in ontvangst te nemen.

Inmiddels is hij geen Kamerlid meer, maar een rechter in opleiding.

Nu was hij dus voor de derde keer op bezoek bij ons.
Aangezien wij ook spraken over het voorwoord van Lulu Wang in de bundel en dat ik nog steeds van plan was om zelf ‘ n keer naar Den Haag te rijden om haar een exemplaar te gaan overhandigen, bood Chris spontaan aan dat hij de bundel graag aan haar persoonlijk wilde gaan afgeven.

Met een gesigneerd exemplaar van de bundel en voorzien van een persoonlijke noot voor hem en eentje voor Lulu Wang keerde hij goedgemutst huiswaarts.
Het is wel duidelijk dat er een speciale band is ontstaan tussen mij en mijn lief en Chris van Dam.

Mocht er belangstelling zijn voor het boek De Blauwe Diender en/of de dichtbundel ‘Dichterbij het leven en de dood’ dan verwijs ik graag naar de volgende link. Van beide boeken bestaat ook een e-book en een luisterboek. Het luisterboek van de dichtbundel is door niemand minder dan model- en stemacteur Rudolf Bijleveld ingesproken (https://www.luisterrijk.nl/luisterboek/9789464492484/dichterbij-het-leven-en-de-dood)

Poëzie

‘Poëzie is tot betekenis gemaakte vorm en tot vorm geworden betekenis. Tijdens het scheppingsproces gaat de vormgeving betekenis genereren en gaat de verbeelding zich in vormen openbaren.’ (André Stek).

Dit citaat van André Stek plaatste dichter Pit van Nes uit Eindhoven recent op FB. Aanleiding was een poëziemiddag in een van de oudste cafés te Eindhoven, café ’t Rozenknopje aan de Hoogstraat 59. Ik was daar ook aanwezig om er een paar gedichten van eigen hand voor te dragen.

Er werden om te beginnen, drie nieuwe dichtbundels van drie verschillende dichters (Hans F. Marijnissen, Paul Bezembinder en André van Eynthoeve) gepresenteerd door Uitgeverij Leeuwenhof.
In de interviews was een van de hoofdvragen of de dichter kon vertellen of hij dichter bij de vorm of de inhoud zat met zijn bundel. Telkens bleek dat er sprake was van een vorm maar dat de inhoud daar in wezen altijd nadrukkelijk de boventoon voerde. Immers, uiteindelijk gaat het om het ‘gesproken woord’ dat door de kunstenaar (want dat zijn dichters ook) werd opgeschreven. Hun verbeelding openbaart zich uiteindelijk.

In die zin slaat André Sterk de spijker op de dichterlijke kop.

Ook ik laat de verbeelding (en fantasie) zich openbaren in mijn gedichten, dat blijkt overduidelijk in mijn bundel ‘Dichterbij het Leven en de dood’. Zoals Lulu Wang het in haar voorwoord uitte: “Al behandelen de gedichten een breed scala aan onderwerpen (…), ze delen dezelfde ondertoon, warm en gevoelig.’

Warmte en gevoeligheid openbaren zich vooral in mijn gedichten omdat de ondertoon gaat over mijn en ons dagdagelijks bestaan in al zijn facetten.

Tijdens de poëziemiddag daar in dat knusse theater boven café ’t Rozenknopje’ werd ik ondergedompeld in die specifieke sfeer en dat maakt poëzie tegelijkertijd erg levendig.

Ik zou iedereen willen aanraden af en toe een gedicht te lezen en dat op je in te laten werken zonder er direct een ‘oordeel’ over te vellen. Wie weet raakt het je diep van binnen, brengt het je op andere gedachten, zie je de wereld opeens heel anders, kijk je op een andere manier naar je eigen leven enz.

Met dank aan Pit van Nes voor de foto’s.
Bijgevoegd ook een foto van drie rozen (schilderij van broer Alfons) met daarbij het gedicht dat ik over deze drie rozen die uit de knoppen komen (dit was het thema van de middag) voordroeg.

Artistieke ontwikkeling van twee broers

Het geeft een ongelooflijk mooi gevoel als je in staat blijkt om kunstvormen als schilderijen, beelden, foto’s en andere zaken, zoals gebeurtenissen, evenementen, politiek, uit mijn ervaring als politieman, mijn jarenlange beroep als politieman, mijn reeds meer dan 50 jaar durende relatie met mijn lief, familie, de natuur, leven en dood etc. te combineren met zelfgeschreven poëzie.

Nog mooier is het als je dit kan doen met schilderwerk van je naaste familielid, in dit geval met broer Alfons. Hij wist mij al jaren geleden te raken met zijn werk en toen ik rond 2005 ideeën kreeg om een boek te gaan schrijven over de beleving van mijn politieberoep, dook ik in zijn archief schilderwerken. De eerste combinaties schilderij/poëzie waren geboren.

Intussen ben ik 4 boeken en een poëziebundel verder en nog steeds schrijf ik af en toe een gedicht bij een van zijn werken.
In 2017 kregen wij allebei, bijna gelijktijdig, te maken met een ernstige aanslag op onze gezondheid en daarmee op ons leven. Wonderwel gelukte het ons allebei om weer te herstellen.
Alfons stopte een aantal jaar met zijn creatieve uitspattingen. Ik niet, mijn aandacht ging steeds meer uit naar poëzie en die leidde begin van dit jaar (2022) tot de bundel ‘Dichterbij het Leven en de dood’.
Alfons liep een aantal maanden geleden tijdens zijn dagelijkse wandelingen bijna letterlijk tegen een hele bijzondere locatie, waar hij een nieuw, schitterend atelier, kon en mocht inrichten (Hoeve Blankenberg te Wijlre). Binnen no time begon hij opnieuw te schilderen, verkoopt ook weer schilderijen en heeft zich als een herboren kunstenaar nieuw levenslust ingeblazen. Schitterende nieuwe werken zijn het gevolg. Hij is in de regel op vrijdag, zaterdag en zondag een aantal uren in de middag in zijn atelier.

Bezoekers van de kleine horeca van hoeve Blankenberg kunnen desgewenst een kijkje nemen, vragen stellen aan de kunstenaar en werken van hem bewonderen.

Mijn gedichtenbundel ligt daar ook ter inzage. Te bevragen bij de uitbaatster Lilian. In de bundel zijn 9 schilderijen van Alfons opgenomen, allemaal door mij voorzien van een passend gedicht.
Drie combinaties uit de bundel zie je hier op foto. Mocht je nu al interesse hebben in de bundel, dan kan deze bij mij worden besteld via deze link. ( https://deblauwediender.nl/bestellen-dichterbij-het…/). Hij wordt in eigen beheer uitgegeven (de voorraad is beperkt) en hij is nog te koop bij boekhandel Krings te Sittard.

Handgebaar

Recent was ik bij de vernissage van een nog lopende expositie (t/m 10 juli) in de Terpkerk te Urmond. Daar had ik een ontmoeting met de kunstschilder Georges Daemen uit het Belgische Stevoort. Zijn werken maakten een diepe in druk op mij. Hij laat zich vaak inspireren door klassieke muziek en van daaruit creëert hij dan b.v. schilderijen van muzikanten, instrumenten, dansers, maar ook een combinatie van muzikale uitingen in relatie tot de natuur. Dit is slechts een deel van wat hij schildert.
Ik zag daar bijgevoegd schilderij (drieluik) hangen van een paar handen.

Handen zeggen vaak meer dan woorden, net zoals de mimiek in het gezicht of ander non-verbaal gedrag.
Je reikt iemand de hand, slaat de handen in elkaar, geeft iemand een klap in het gezicht, aait of streelt de ander, neemt en geeft, zegt gedag en welkom, neemt een wapen of tekent de vrede etc.
In deze tijd worden er veel wegwerpgebaren gemaakt en gewezen naar anderen.

Wordt het niet tijd om de handen ineen te slaan en op zoek te gaan naar verdraagzaamheid, vrede?

Het drieluik inspireerde mij tot het schrijven van dit gedicht:

Handgebaar

Geef me jouw hand
ik voer je mee over land
naar een nieuwe bestemming
waar jij liefde leert kennenAls je mij jouw hand geeft
loop ik met je mee over
voorbestemde paden
waar vrede heerst

Neem eens ’n kind bij de hand
leer het over het leven
hand in hand naar school
om in boeken te lezen

Maak geen wegwerpgebaar
maar open je handen om
in liefde te ontvangen en
ruimhartig te geven

Raak me aan met jouw handen
streel me zoals ik jou streel
met mijn warme handen
ik heb je intens lief

Schrijf een boodschap met je hand
stuur die naar vriend en vijand
laat zien dat jij het goed bedoelt
met een groots handgebaar

Tekst: ©Jacques Smeets

Schilderij: ©Georges Daemen Stevoort (B.)

Verwondering

Beeldhouwer Cel  Lemmens uit Spaubeek heeft in juni 2022 9 andere kunstenaars een schitterende plek in zijn privétuin gegund, om daar hun diverse werken te tonen, muziek te laten klinken (Ruud Verhoeven uit Gulpen en Jacques de accordeonist), mensen zich door een tekenaar (Terence Huang /Oey) te laten portretteren of getuige te zijn van het ontstaan van keramiek uit de pit-fire (oven) door keramist John Willems uit Stein. De diversiteit van de werken van de kunstenaars is wel te zien in de werken die ik hierbij heb geplaatst.
De organisatie was in handen van Cel Lemmens en Roland Willems.
De afsluitende dag werd voor ons kunstenaars, maar zeker ook door de talrijke bezoekers een onvergetelijke dag door de prachtige luisterliedjes, die door Ruud Verhoeven op weg werden gestuurd naar de luisteraars en de kunstwerken. Ik heb een paar gedichten geschreven, o.a. bij de vernissage van de expositie, bij diverse  kunstwerken en bij het aansteken van de oven
Dichter bij de kunst kun je waarschijnlijk niet komen. Het werd een feest van verwondering, op velerlei gebied.

De foto’s zijn allemaal onder verantwoordelijkheid van Cel Lemmens en Roland Willems gemaakt.

Hier is het gedicht dat ik schreef bij de opening.

Verwondering

Verwonderd loop ik hier rond
in een tuin vol met kunst
ontstaan vanuit een gedachte
uit naïviteit zou je kunnen zeggen
immers zo ontstaat ware kunst

Verbaasd aanschouw ik de
resultaten van gebalde energie
uit water, vuur, aarde en lucht
de zon werpt zijn avondlijke
warme stralen over de beelden

Geraakt door ware moederliefde
uit graniet en marmer gehouwen
teder sluit de moeder haar kind
in de zorgzame en liefdevolle armen
beschermend tot aan de dood

Vervuld van zoveel schoonheid
eerlijk en zonder schroom getoond
staand op een sokkel of gewoon
luierend op het gras of op tafel
ik zoek naar de juiste woorden

Tevreden wandel ik door de tuin
blij dat ik hier mag zijn en
woorden mag uitspreken over
zoveel oogstrelende kunst
de zon raakt de einder aan

Genoegzaam zie ik de kunstenaars
trots tonen zij hun creaties
aan de bezoekers van de expositie
ik vind nieuwe woorden en
val stil van verwondering.

Tekst: © Jacques Smeets 2022

Luisterboek

Luisterboek.

Stel je voor. Iemand is in het bezit van het binnenwerk van mijn dichtbundel. Hij gaat een week in z’n eentje op vakantie ergens in het buitenland en neemt dit binnenwerk mee.
Wat hij ermee doet?
Hij gaat de gedichten lezen, doorlezen, herlezen om ze vervolgens in te spreken voor een luisterboek. Een boek, bestemd voor blinden en slechtzienden, maar ook om het middels een ‘oortje’ te beluisteren tijdens een wandeling, of onderweg met de auto.
Ik hoef het me niet meer voor te stellen. De overeenkomst op basis van ‘no cure no pay’ is gesloten.
Vandaag vertrok de stem-acteur Rudolf Bijleveld met het binnenwerk van mijn dichtbundel ‘Dichterbij het leven en de dood’ naar een voor mij onbekende bestemming om zich tijdens een korte vakantie volledig te gaan concentreren op die mooie opdracht.
Zijn stem ken ik al, heb hem een paar keer telefonisch gesproken en ook een aantal luisterfragmenten uit eerdere ingesproken boeken. Voor mij heeft hij de perfecte stem om de gedichten in te spreken als ware hij ze aan het voordragen.

Ik ben zeer benieuwd naar zijn resultaat.

Boekhandel Krings Sittard

29 januari 2022.

De week van de Poëzie startte op 27 januari jl. gestart en liep tot 3 februari a.s.

Wat is er dan mooier en vet cool dat jouw gedichtenbundel ‘Dichterbij het leven en de dood’ één dag na de start van deze bijzondere week in de boekenwinkel van Wim Krings te Sittard wordt aangeprezen.

Daar ligt hij, geflankeerd door een dikke bundel van dertig eeuwen Chinese poëzie door Wilt L. Idema (dit zal schrijfster van het voorwoord in mijn bundel Lulu Wang zeer plezieren), het Leven is zo eenzaam niet door Lévi Weemoedt en ‘Op de schouders van Reuzinnen’ uit de serie PLINT, gedichten voor kinderen van 6 tot 106.

Ik ben trots, apetrots en dank Wim Krings voor zijn enthousiasme waarmee hij mijn bundel verwelkomde en opnam in zijn boekhandel. Voor mij het teken om andere boekhandels te benaderen.

Gespot door Jacques Giesbertz, de man die bijna 2 jaar geleden het initiatief nam om elke eerste zondag van de maand een poëziewandeling te organiseren vanaf de witte kerk van Mariagewanden (Hoensbroek) en waar ik onderweg voordroeg.

Mocht je belangstelling krijgen in de bundel, kijk dan maar eens op mijn website: https://deblauwediender.nl/bestellen-dichterbij-het…/